Là một Thủ Đô song thành phố Hà Nội vẫn có nhiều lợi thế để phát triển chăn nuôi công nghệ cao. Đến nay tổng đàn gia súc gia cầm của Thành phố vẫn đứng ở tốp đầu cả nước với đàn trâu 24.237 con, đàn bò 137.978 con, trong đó bò sữa 15.390 con, sản lượng thịt bò hơi xuất chuồng 5.100 tấn, sản lượng sữa tươi 18.800 tấn. Đàn lợn 1.652.588 con, sản lượng 167.085 tấn. Đàn gia cầm 28,789 triệu con, sản lượng thịt hơi xuất chuồng 43.614 tấn, sản lượng trứng gia cầm 624.981.000 quả.

Những năm qua với sự quan tâm của các cấp các ngành, đặc biệt sự đầu tư về cơ chế chính sách, trong đó có đầu tư cho chăn nuôi công nghệ cao, thành phố Hà Nội đã có được những điểm nhấn đáng kể về phát triển chăn nuôi công nghệ cao mang lại lợi ích lớn trong dân và điều quan trọng hơn là tạo đà trong xu thế hội nhập quốc tế.

          Thứ nhất: Chương trình tạo đàn bò thịt cao sản BBB (Blanc- Bleu - Belg)

Sau chương trình Sind hóa đàn bò năm 2004, Hà Nội đã đưa bò lai Zebu vào thực tiễn sản xuất để nâng cao chất lượng, hiệu quả chăn nuôi (như bò Brahmal, Limmozim, Ager, Droghmater ...). Nổi bật là từ 2009, Hà Nội đã đưa Chương trình cải tạo đàn bò thịt cao sản BBB đã triển khai rất mạnh tạicác huyện thị xã. Đến nay Hà Nội đã được ghi nhận là Thành phố đi đầu trong cả nước về cải tiến giống bò chất lượng cao trong dân. Đến nay đã phối được 170.000 bò cái và đã sinh ra trên 40.000 bê BBB với khối lượng sơ sinh đạt 28-35 kg/con. Bê sinh ra sinh trưởng phát triển nhanh đạt trung bình 25 kg/tháng. Đặc biệt, nuôi bò BBB tại Hà Nội cho lượng thịt lớn, tỷ lệ thịt tinh đạt rất cao (58%), phù hợp với điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng tại các hộ dân. Chính vì điều này nên số hộ dân nuôi bò BBB ngày càng tăng. Thời gian qua nhiều tỉnh, thành phố đã tổ chức cho người chăn nuôi đến tham quan học tập kinh nghiệm phát triển bò BBB tại Hà Nội.

          Thứ hai:Chương trình chọn tạo giống lợn Gen+

Tại Trung tâm giống lợn Hà Nội đã có 75 lợn đực và cái giống có chất lượng rất tốt đã được nhập về từ Pháp. Đây là nguồn gen quý được chọn lọc thông qua chương trình chọn giống công nghệ cao Gen+ của Pháp nên tốc độ tăng trưởng nhanh, tiêu tốn thức ăn thấp và tỷ lệ thịt nạc cao.

          Cụ thế như Giống lợn Landrace Gen+ được nhập khẩu từ Pháp có những kết quá ghi nhận đó làSố con cai sữa/nái/năm ≥27 con, TKL ≥950 g/ngày, TTTA ≤2,5 kg, tỷ lệ  nạc ≥60%

          Thứ ba:Xây dựng Trung tâm sản xuất tinh cọng rạ công nghệ cao 

Hiện tại đã xây dựng và đưa vào hoạt động Trung tâm Công nghệ sản xuất tinh cọng rạ công nghệ cao tại công ty Cổ phần giống gia súc Hà Nội. Với việc ứng dụng công nghệ cao, Trung tâm đã bắt đầu sản xuất và cung cấp cho thị trường hàng ngàn liều tinh cộng rạ của các giống trâu, bò cao sản với chất lượng giống và tinh đạt tiêu chuẩn quốc tế. Từ đây sẽ mở hướng mới cho chăn nuôi Hà Nội và các tỉnh, thành lân cận về nâng cao chất lượng giống, đưa giống có chất lượng hiệu quả kinh tế cao vào thực tiễn sản xuất.

          Thứ tư: Đưa Giống gà D300 vào thực tiễn sản xuất

Giống gà D300 là một trong những giống gà được chọn lọc rất hiện đại bằng công nghệ cao nên nguồn gen quý này đã được đánh giá là một trong những nguồn gen gia cầm quý hiện nay của Hà Nội. Hiện tại, giống gà D300 đang được nhân giống và sản xuất tại Chương Mỹ và cung cấp con giống tốt cho Hà Nội và vùng lân cận. Nuôi gà D300 mang lại năng suất cao và hiệu quả kinh tế lớn.

          Thứ năm: Trang trại chăn nuôi lợn Bảo Châu

Trang trại Bảo Châu (huyện Sóc Sơn) là một trong những đơn vị tiên phong trong việc thực hiện nuôi lợn hữu cơ theo công nghệ vi sinh hữu hiệu (EM-Effective Microorganism) của Nhật Bản. Đây là công nghệ chăn nuôi tiên tiến hiện nay, bởi ngoài những ưu điểm về chất lượng thịt; công nghệ còn giúp giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường mà hầu hết các trang trại chăn nuôi tại Việt Nam đang phải đối mặt.

Hai vấn đề mà công nghệ EM chú trọng là chế biến thức ăn cho lợn và xử lý chất thải của lợn. Đối với việc chế biến thức ăn, công nghệ áp dụng công thức ủ lên men nhằm tạo ra các enzym có lợi cho tiêu hóa và tăng sức đề kháng cho lợn. Do đó, lợn vẫn có thể phát triển khỏe mạnh mà không cần sử dụng đến các chất tăng trọng hay kháng sinh. Ngoài ra, thức ăn lên men này có mùi vị thơm ngon, kích thích sự thèm ăn, khiến lợn ăn nhiều hơn mà không cần sử dụng đến các loại phụ gia công nghiệp. Việc sử dụng thức ăn ủ lên men có nguồn gốc thực vật giúp thịt lợn được nuôi tại trang trại Bảo Châu đảm bảo ít dư lượng nước tự do, thịt chắc và thơm ngon hơn.

Về vấn đề chất thải chăn nuôi, EM thực hiện biện pháp xử lý thân thiện với môi trường. Toàn bộ chất thải của lợn được thấm hút bằng lớp đệm sinh học được tạo ra từ đất, cát và chế phẩm EM nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản. Các vi sinh vật trong đệm sẽ tự động phân hủy và tiêu diệt vi sinh gây mùi hôi thối. Do vậy, chuồng trại luôn thông thoáng, không có mùi uế tạp hay ruồi, muỗi. Lớp nền này sẽ được thay thế sau 4-5 năm sử dụng và tái chế thành phân bón sạch cho cây trồng. Với cách xử lý chất thải này, Bảo Châu đã thực hiện tốt tiêu chí ba không là không chất thải, không nước thải, không khí thải, đảm bảo an toàn cho môi trường.

Nhờ vậy, giá thành của thịt lợn hữu cơ Bảo Châu thường cao gấp 2-3 lần thịt lợn thông thường, dao động trong khoảng200.000-250.000 đồng/kg. Với chất lượng đảm bảo, thịt lợn hữu cơ Bảo Châu đã được Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Nội chọn đưa lên sàn giao dịch rau quả và thực phẩm an toàn.

         

Thứ sáu: Hợp tác xã chăn nuôi Hoàng Long

          Năm 2010 với 10 Thành viên HTX, đến nay có quy mô 650 nái, 6.000 lợn thịt/lứa, 1 cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến thực phẩm, với diện tích 5 ha trong đó 2ha khu chăn nuôi, giết mổ, 3ha sử lý chất thải và nuôi trồng thủy sản. HTX đã sử dụng được một loại men, công thức phối trộn, ủ phù hợp,tạo ra chất lượng thịt thơm, ngon, nước luộc trong, ăn mỡ ròn, ít ngấy, an toàn cho người sử dụng. Năm 2015 xây nhà giết mổ, sơ chế, chế biến thực phẩm, có cơ sở vật chất đồng bộ, trang thiết bị tiên tiến, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng khu xử lý chất thải chăn nuôi, giết mổ ở ngoài khu chăn nuôi, cùng hệ thống hộp hút và thông gió vì vậy môi trường chăn nuôi, giết mổ được đảm bảo trong lành.Đến nay sản phẩm của HTX đã được phân phối trên thị trường nội ngoại thành được người tiêu dùng tin tưởng, yên tâm khi sử dụng.

          Quy trình chăn nuôi VIETGAPH, an toàn sinh học, cơ sở giết mổ sơ chế chế biến đủ điều kiện. Đến nay HTX Hoàng Long đã xây dựng chuỗi thực phẩm hoàn chỉnh (có nhãn hiệu AZ) là chuỗi kép kín từ sản xuất con giống, thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi, giết mổ, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, phân phối.

Bên cạnh đó Hà Nội còn nhiều cơ sở chăn nuôi, sản xuất giống như HTX Hòa Mỹ (huyện Ứng Hòa) với tổng đàn lợn trên 35 ngàn con, HTX dịch vụ và chăn nuôi Cổ Đông (Sơn Tây) với gần 200 ngàn con. Trang trại Công ty TNHH một thành viên chăn nuôi Việt Hưng (thị xã Sơn Tây) nuôi 01 ngàn con giống (ông bà, bố mẹ) và 10 ngàn lợn thịt. Các cơ sở, Hợp tác xã chăn nuôi hiện nay 100 % đã đầu tư trang thiết bị tiên tiến hiện đại đặc biệt việc xử lý môi trường trong chăn nuôi vừa để đảm bảo chất lượng chăn nuôi vừa đảm bảo môi trường sinh thái và an toàn thực phẩm.

Định hướng Chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thành phố Hà Nội giai đoạn 2016-2020 sẽ có 6 khu chăn nuôi gia cầm, 111 trại chăn nuôi gà, 3 cơ sở sản xuất giống gà, 3 cơ sở chế biến sản phẩm thịt gà và trứng gà, 1 mô hình chăn nuôi gà đẻ trứng thương phẩm, 1 mô hình sản xuất gà giống và 1 mô hình sản xuất gà thịt 4 khu chăn nuôi lợn, 103 trại chăn nuôi lợn, 3 cơ sở sản xuất giống ông bà, 2 cơ sở sản xuất tinh, 3 cơ sở chế biến sản phẩm thịt lợn, 1 mô hình sản xuất lợn giống, 1 mô hình sản xuất tinh, 2 mô hình chăn nuôi lợn thịt và 1 mô hình chế biến bảo quản sản phẩm thịt lợn. 01 khu chăn nuôi bò thịt, 16 trang trại chăn nuôi bò thịt, 01 cơ sở chế biến phụ phẩm nông nghiệp dùng cho chăn nuôi bò thịt, 01 mô hình chăn nuôi bò thịt, 01 mô hình chế biến thức ăn TMR cho bò thịt và 01 doanh nghiệp chăn nuôi bò thịt; 02 khu chăn nuôi bò sữa, 17 trang trại chăn nuôi bò sữa, 02 cơ sở chế biến phụ phẩm nông nghiệp dùng cho chăn nuôi, 01 cơ sở sản xuất tinh bò sữa phân ly giới tính, 01 mô hình chăn nuôi bò sữa, 01 mô hình chế biến thức ăn TMR cho bò sữa và 1 doanh nghiệp chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ cao.

          Để đẩy nhanh tiến độ phát triển công nghệ cao trong chăn nuôi, một số giải pháp trọng tâm trong thời gian tới đó là:

          Về chính sách (đây là yếu tố cơ bản) sẽ rà soát bổ sung, hoàn thiện các chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp với việc ứng dụng công nghệ cao, trong đó xây dựng các chính sách liên kết đủ mạnh để giải quyết vấn đề phá vỡ hợp đồng. Đây là nguyên nhân chính khiến cho các doanh nghiệp không mặn mà và không “dám” đầu tư lâu dài vào lĩnh vực công nghệ cao này. Đổi mới trong công tác nghiên cứu khoa học, đặc biệt trong khối các cơ quan nghiên cứu khoa học, thực hiện xã hội hoá những lĩnh vực có tiềm năng, đổi mới thủ tục hành chính trong triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học theo hướng gọn nhẹ, gắn với sản phẩm đầu ra, tạo điều kiện về thời gian cho các nhà khoa học, có cơ chế đãi ngộ đặc biệt đối với nhà khoa học quan tâm đầu tư vào Hà Nội. Đổi mới cơ chế thuê chuyên gia nước ngoài giúp cho Hà Nội phát triển chăn nuôi công nghệ cao.

Việc lựa chọn, quyết định thành lập các khu chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương (điều kiện tự nhiên, thị trường, khả năng tài chính, công nghệ, nhân lực..). Thực hiện phân kỳ đầu tư để có bước đi thích hợp, tạo tiền đề tích lũy kinh nghiệm, tài chính và công nghệ để nhân rộng mô hình. Khi phát triển thành công các mô hình chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao sẽ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về các sản phẩm nông sản sạch, chất lượng cao, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng; nâng cao giá trị gia tăng cho người sản xuất, hướng tới phát huy tiềm năng lợi thế của sản xuất nông nghiệp, hạn chế thiệt hại và thích ứng với các hình thái thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.

          Bên cạnh đó tăng cường công tác quản lý nhà nước dể có sản phẩm chăn nuôi đạt chất lượng cao, tất cả các khâu từ chăn nuôi, chế biến, giết mổ và lưu thông phân phối đều phải bảo đảm quy trình và có sự kiểm tra giám sát chặt chẽ. Vì vậy, cần tăng cường công tác kiểm tra thanh tra về vệ sinh an toàn thực phẩm. Tổ chức kiểm tra định kỳ đột xuất tồn dư chất kháng sinh, chất cấm có trong thịt, trứng để từ đó xây dựng các biện pháp sản xuất thịt  đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm. Giám sát chặt chẽ và tăng cường kiểm soát dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm, gắn trách nhiệm cho đội ngũ làm công tác thú y tại địa phương. Đồng thời, tăng cường kiểm tra các đại lý cung ứng thức ăn chăn nuôi trên địa bàn tỉnh, giám sát chất lượng thức ăn gia súc, đặc biệt là hàm lượng chất kháng sinh, chất cấm được bổ sung trong thành phần thức ăn. Để khuyến khích người dân tham gia cung ứng các sản phẩm thịt sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm, tập trung các giải pháp để sớm xây dựng chuỗi đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm thịt từ khâu sản xuất, chăn nuôi đến giết mổ, chế biến tiêu thụ sản phẩm. Lấy doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ trang trại làm động lực nhằm kiểm soát tốt chất lượng, an toàn thực phẩm và điều tiết cung cầu thị trường các sản phẩm chăn nuôi.

Về các giải pháp cụ thể thành phố sẽ tập trung lựa chọn và tổ chức sản xuất trong các vùng, khu, trang trại chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao. Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao. Tập huấn kỹ thuật sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và tăng cường tham quan, trao đổi kinh nghiệm về kỹ thuật sản xuất chăn nuôi ứng dụng, hỗ trợ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, phát triển sản xuất trong các vùng, khu sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao. Hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp và chủ trang trại, hợp tác xã, hộ gia đình áp dụng kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất chế biến các sản phẩm chăn nuôi ứng dụng, xây dựng mô hình sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao. Xúc tiến thương mại, thông tin tuyên truyền và hợp tác quốc tế về lĩnh vực sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời tăng cường hoạt đông thanh tra, kiểm tra sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và huy động đủ nguồn vốn cho đầu tư phát triển sản xuất chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao.

Chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao là một xu hướng phát triển tất yếu tại Thủ Đô nhằm tận dụng lợi thế của khoa học kỹ thuật tăng năng suất và hiệu quả chăn nuôi. Hy vọng với những cơ chế chính sách phù hợp phát huy sức mạnh tổng thể, thành phố Hà Nội sẽ có nhiều điểm nhấn, điểm sáng hơn nữa về chăn nuôi theo hướng công nghệ cao trong thời gian tới./.