Mô hình kết hợp giữa nuôi trồng thủy sản (Aquaculture) và trồng cây thủy canh (Hydroponics) trong cùng một hệ thống sản xuất nông nghiệp giúp chúng ta thu được cùng lúc hai sản phẩm cá tươi và rau sạch (Aquaponic).

Hiện nay an toàn vệ sinh thực phẩm đang là vấn đề nhức nhối của xã hội. Việc các sản phẩm thực phẩm, rau củ có chứa chất cấm, không rõ nguồn ngốc vẫn ngang nhiên lưu hành ở nhiều nơi, đặc biệt ở các thành phố lớn Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh ... đã gây ra tâm lý hoang mang, lo lắng cho người tiêu dùng. Nhiều người tìm đến các cửa hàng rau, thịt sạch, an toàn, thực phẩm có truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Tuy nhiên các cửa hàng như vậy không phải ở đâu cũng có và người tiêu dùng không phải ai cũng có điều kiện để thường xuyên đến các cửa hàng này. Do đó để có được thực phẩm sạch nhiều gia đình đã tự sản xuất một phần thực phẩm sử dụng hàng ngày.

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về hệ thống Aquaponic. Tuy nhiên ở mỗi vùng khí hậu cần có những nghiên cứu ccho phù hợp. Để giúp cho các gia đình muốn tự sản xuất rau sạch, thịt sạch nhưng không có các điều kiện về đất canh tác, Trung tâm Giống thủy sản Hà Nội đã nghiên cứu phát triển mô hình nuôi cá kết hợp với trồng rau thủy canh (Aquaponics).

Mô hình nuôi cá kết hợp với trồng rau (Aquaponics)

Aquaponics là sự kết hợp giữa nuôi trồng thủy sản (Aquaculture) và trồng cây thủy canh (Hydroponics) trong cùng một hệ thống sản xuất nông nghiệp giúp chúng ta thu được cùng lúc hai sản phẩm cá tươi và rau sạch. Aquaponics bao gồm các thành phần chính sau: bể nuôi thủy sản, hệ thống thủy canh để trồng cây, hệ thống lọc nước, bơm nước tuần hoàn, tự động.

Trong hệ thống Aquaponics chất thải từ cá được các vi sinh vật chuyển hóa thành chất dinh dưỡng thanh thế phân bón cho cây trồng. Nguồn nước được luân chuyển liên tục qua hệ thống trồng rau thủy canh, tại đây nước được làm sạch nước và trả lại cho bể cá.

Aquaponics được duy trì nhờ vào 5 yếu tố chính đó là: cá, hệ vi sinh vật, cây, nước, không khí và 3 điều kiện hỗ trợ: ánh sáng, thức ăn cho cá, năng lượng điện. Do đó để vận hành hệ thống ta chỉ cần bổ xung chế phẩm vi sinh định kì và cho cho cá ăn hàng ngày.

Cung cấp nguồn thực phẩm tươi ngon và an toàn.

Thiết kế cấu tạo đơn giản, thân thiện môi trường. Tạo cảnh quan sinh thái xanh mát, không khí trong lành cho khuôn viên sống, sinh hoạt của gia đình.

So với trồng rau thổ canh, Aquaponics tích kiệm chi phí hơn do không sử dụng phân bón, không tốn nước tưới do nước được sử dụng tuần hoàn, tốn ít công chăm sóc hơn.

So với phương pháp sản xuất thủy canh, Aquaponics không tốn dung dịch thủy canh và cũng tốn ít công chăm sóc hơn do không phải pha chế và bổ xung dung dịch dinh dưỡng định kì. Đồng thời người nuôi còn có thời gian thư thái mỗi khi ngắm đàn cá nuôi mỗi khi cho chúng ăn.

Hệ thống Aquaponic đang được Trung tâm nghiên cứu, triển khai

So với hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn trong bể ta không cần phải thay nước cho cá hoặc chi phí cho các thiết bị lọc để làm sạch nước .

Điều quan trọng hơn là chúng ta không còn tốn (hoặc giảm đàng kể) chi phí mua thực phẩm. Qua nghiên cứu cho thấy với 1m³  bể nuôi có thể nuôi được 30 – 50 kg cá (tùy từng loại cá), trồng được 1,5 – 2,8 kg rau/tuần. Các loại cá có thể nuôi trong hệ thống: chép, trắm cỏ, rô phi, diêu hồng, rô đồng, trê ta…Các loại rau có thể trồng: rau cải, rau mùng tơi, rau muống, dưa chuột, cà chua,…Với các gia đình ở các đô thị, thành phố lớn, hiệu quả kinh tế và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Với những hiệu quả về môi trường, cảnh quan và cung cấp một phần thực phẩm cho các hộ gia đình. Trung tâm dự kiến sẽ nhân rộng mô hình đối với các hộ dân trong các khu vực nội thành trong thời gian tới nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân Thủ đô./.